روزه داري و چشم چراني؟!

روزه داري و چشم چراني؟!

مجموعه: متفرقه ديني

در مورد زنان مردم عفت بورزيد تا ديگران نيز در مورد زنان شما عفت بورزند

قرار است يك ماه مهمان باشيم مهمان ميزباني كريم، اين مهماني تشريفات خاصي نمي خواهد لازم نيست به دنبال لباس آنچناني يا تجملات باشيم  پوشيدن لباس ورع و تقوا كافي است. ماه رمضان خصوصيات بسياري دارد ماه عبادت و صيانت و روزه است بدين جهت بهترين زمان براي خودسازي و تكامل نفس مي باشد، چون بسياري از بزرگان روزه را راهي در جهت كنترل تمايلات نفساني دانسته اند.

چنانچه در برخي روايات نيز روزه تنها خودداري از خوردن و آشاميدن نيست بلكه در ماه رمضان تمام اعضا و جوارح بايد روزه باشند خاصه چشم انسان چون چشم آنچه را كه مي بيند ساليان سال در ذهن و دل نگه مي دارد؛ چنانچه اميرمومنان علي(عليه السلام) مي فرمايند: «القلب مصحف البصر»؛ (1) قلب بايگاني چشم است؛ يعني هر چيزي را كه چشم انسان نظاره كند، در قلب و روان او جاي گرفته، فكر و ذهن را مشغول مي سازد.

و سرانجام نگاه و قلب آلوده تباهي و گناه شهوت و خود ارضايي است. پس اين مهماني و اين ماه بهترين فرصت براي تمرين و كنترل چشم است.

روايات روزه چشم!
امام صادق(عليه السلام) فرمود: آنگاه كه روزه مي گيري بايد چشم و گوش و مو و پوست تو هم روزه دار باشند. (2)

چندشرط مهم در اينجا نقل شده است. وقتي روزه مي گيريد، گوش شما هم بايد روزه بگيرد. اگر كسي روزه گرفت و حرام گوش كرد، فايده هم ندارد. چشم شما هم بايد روزه بگيرد و نگاه آلوده به ناموس ديگري نداشته باشي. موي تو هم بايد روزه بگيرد. يعني مو را بايد از نامحرم پوشاند. حجاب بايد رعايت بشود و فرمود: پوست شما هم بايد روزه باشد. روزهايي كه روزه هستي، نبايد مثل ساير ايام باشد و بايد روي شما تاثير بگذارد.

حضرت زهرا(عليها السلام) فرمود: روزه داري كه زبان و گوش و چشم و جوارح خود را حفظ نكرده، روزه اش به چه كارش خواهد آمد.(3)

ابو بصير از امام صادق(عليه السّلام) روايت كرده است كه فرمود: روزه‏ دار كسى نيست كه تنها از خوردنى و نوشيدنى امساك كند، زيرا حضرت مريم سلام الله عليها گفت:«من براى خداى رحمان روزه ‏اى نذر كرده ‏ام» يعنى سكوتى را، پس زبان هاتان را نگاه داريد، و چشم هاتان را فرو پوشيد، و حسد به يك ديگر مبريد، و با هم نزاع مكنيد، زيرا حسد چنان ايمان را مي خورد كه آتش هيزم را.(4)

امام ابوجعفر(عليه السلام) به جابر فرمود: اي جابر، كسي كه ماه رمضان بر او وارد شود، پس روزش را روزه بدارد، و بخشي از شبش را با تلاوت قرآن و دعاء بپا دارد، و عضو تناسل و زبان خود را از (حرام) حفظ كند، و چشمش را از نامحرم و مناظر زشت، فرو پوشد، و آزارش را از مردم باز دارد، به مانند روزي كه از مادر متولد شده است از گناهان بيرون مي آيد. جابر گفت: گفتم :فدايت شوم، اين چه حديث خوب و دلپذيري است! امام فرمود: اين چه شرط دشواري است.(5)

 عاقبت شوم چشم چراني در دنيا
چشم چراني علاوه بر عواقب اخروي موجب مي شود نگاه آدم هاي هرزه به دنبال ناموس انسان باشد. چنانچه امام صادق(عليه السلام) فرمودند: «عفُّوا عَن نساء الناس تَعِفَّ نُساءَكم؛(6) در مورد زنان مردم عفت بورزيد تا ديگران نيز در مورد زنان شما عفت بورزند و زنان شما از تعرض نامحرمان در امان بمانند».

چشم چراني موجب مي شود نگاه آدم هاي هرزه به دنبال ناموس انسان باشد

 
رابطه روزه و كنترل چشم و گناه نكردن
امام على(عليه ‏السلام):وَ عَنْ ذلِكَ ما حَرَسَ اللّه‏ عِبادَهُ الْمُومِنينَ بِالصَّلَوات وَ الزَّكَواتِ وَ مُجاهَدَةِ الصِّيامِ فِى الاَيّامِ الْمَفْروضاتِ تَسْكينا لاَطْرافِهِمْ وَ تَخْشيعا لاَبْصارِهِمْ وَتَذْليلاً لِنُفُوسِهِمْ وَ تَخْفيضا (تَخْضيعا) لِقُلُوبِهِمْ(7)؛خداوند، بندگان مومن خود را به وسيله نمازها و زكات‏ها و جدّيت در روزه ‏دارى روزهاى واجب حفظ مى ‏كند، تا اعضا و جوارحشان آرام، ديدگانشان خاشع، جان‏هايشان فروتن و دل‏هايشان خاشع گردد.

پس يكي از آثار روزه خاشع شدن ديدگان است. همانطور كه در برخي از آيات قرآن نيز روزه را راهي در جهت افزايش تقوا خوانده است: "يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ"(8) ؛ اى كسانى كه ايمان آورده‏ ايد! روزه بر شما مقرر شد، همان گونه كه بر كسانى كه پيش از شما بودند مقرر شده بود؛ تا شايد شما خود نگه‏دار باشيد.

در اين آيه به طور خاص «روزه» را معرفي مي‌كند با اين‌كه روزه يكي از عبادات است معلوم مي‌شود كه نقش روزه در افزايش تقوا بسيار مهم است.

رسول خدا(صلي الله عليه و آله) فرمود: روزه آرزوهاي نامشروع نفس را كه منشاء تمام مفاسد است را مي ميراند، و نيروي شهوت را فرو مي نشاند،و آن را كنترل مي كند. (9) 

روزه باعث كنترل قوه شهوت و اجتناب از گناهان است(10)

بنابراين بهتر است در ماه رمضان كه توجهات حضرت حق بيشتر معطوف ما انسان هاست، و يكي از بهترين راهكارهاي كنترل نگاه (روزه) را در اختيار داريم در كنترل قواي نفساني خود بكوشيم.

پي نوشت ها:
1ـ نهج البلاغه، كلمات قصار شماره ي 417.
2ـ الكافي، ج 4 ،ص87 ،ح 1.
3ـ بحارالانوار، ج 93 ،ص295.
4ـ من لايحضرالفقيه، ج 2 ،ص437.
5ـ همان، ج2،ص421.
6ـ كافي،ج5 ، ص554 ؛من لايحضرالفقيه ج4 ، ص21.
7ـ نهج البلاغه، خطبه 192.
8ـ سوره بقره، آيه183.
9ـ بحارالانوار، ج 93 ،ص254.
10ـ وسائل الشيعه، ج 7 ،ص 300.